Mela Mehmedê Nêribî - Beytay Eşqî

Ey gelê dost û hevalî, vacê halê to çî yû
Barî yû, sewt û, hewar û, el-eman û gazî yû

Min dî yew nûro tecellî şuʿle da sethê cîhan
Yar û dîlber bî muqabil yew nezer da min heman

Dîlbera min, nazika min, her tu wî şems û zîya
Nezerê rind û delalî da heme deşt û çîya

Awirê çeşmê ẍezalî derbi day cism û cesed
Nê yew û, nê hewt û heşt î, nê bi hinzar û bi sed

Zulf û biskê to bi helqe, bî hîcab û kederî
Min nezer da yar û şengi, da xwu pey’ paca w’ berî

Dest û zendê dîlbera min, qam û beşna ʿerʿerî
Birew û çeşmê sîya helqa wû dewrê qemerî

To nezer da min feqîrî, ez bîyo mîslê qela
Fîrqetê to ax û ûf û, heps û zindan û bela

Kewtû mi derdê fîraqî, bê mecal û bê qelem
Her dem û fikr û xeyal û, dîlbera şîrîn ʿelem

Şew û şon û, gûm û vîsti, pawitû mi rarê to
Hîş û goşê xwu mi dawû suhbetû weş qalê to

ʿEşqê to ver bîw’ sefîl û bendewar û derbeder
Naz û lomey awirê to vîstû mi derd û keder

Xedd û xal û meş û beşnê to bi neqş û qelemî
Şuhret û ender sifatê to hezîn û elemî

Soz û bextê to bi mîslê Belqîsa sultanê ram
Key kû byarû mektûbê ma Hudhudê şîrîn kelam

Nê çi Ferhad û Şîrîn î, der meqamê to ebed
Nê çi Leyla nê çi Mecnûn, senʿetê Rebbê ehed

Mîrê kurdan, Mem û Zîn û, şo Cizîra Ehmedî
Mîslê dîlber yew çinîk û, nê Berrî yû Serhedî

ʿAşiqê ma Arz û Qenber kewtî mon dewr û serrî
ʿEşqê to tar û teze wû, kerdî şîn dar û berî

Der meqamê padîşahê text û taca gewherî
Meskenê Belqîs Sebaî, hûr û wîldan û perî

Gerden û xal û xedê to mermer û mîslê bezî
Çalim û beşn û meşê to qaz û ordek û lezî

Sewt û vengê to zerenc î, qibqib û naz û weş î
Şalul û bilbil hewaz î, adirê gon û leş î

Vengê to sebr û hewî yû, çi lulî yû çi zela
Reẍbetê to sey mulûk î, hifzê to burc û qela

Ca û textê to bilind î, pêşîwaê şoserî
Nê heval û henberê to textê Rom û Qeyserî

Yew selam û awirê to, suhbet û awazo weş
Nêdono wellah bi textê şahê Romî yû Hebeş

ʿEşq û hubbê to ez kerdo pîr û puç, extîyar û kal
Dehkeray’ ma şî bi textê ʿecem û Rustemê Zal

Leyl û Mecnûn nomedar î, hem bi ʿeşq û şuhretî
Labelê fikr û xeyal û ʿeqlê mi tim to het î

Ti Selaheddînê Kurdî destegîr ma ra verî
Dest bidi seyfê welatî hey ki qelbê dîlberî

Yar û, bin destê Suleymanî hewa w’ teyr û tubûr
Cinn û îns, mijmewl û dodo, ehlê şew rî kundo kor

Dewrê to qumrî yû baz î, dîlbera şîrînkelam
Nê to mektub, pers û qalî, nê kelam û nê selam

Koy welatî, dar û tehr î, myerg û baxçe yû gul î
Weten û paytextê yari, firqet û derd û kul î

Weten û; helmo heraw û, şîrîn û sey şerbetî
Taliʿ û bexto sîya wû, ma bî şarê ẍurbetî

Qehr û zulmê yar û dostî, kerdû mi cewr û ẍedir
Halê mi zindan û heps û, nê sebat û nê sebir

Derd û ʿeşqê to ez kerdo ixtîyaro rihsipî
Her gûmi, dec û elem û ay û kulxîn û kipî

Şahê textê ʿaşiqan ey dîlbera nûrîn şefaf
Xatem û textê Suleyman ʿeşqê tû rî bêxîlaf

Şewqê to dîlber û rindi, nê xusûf û nê kusûf
Her wekî sultanê Misrî, mulk û melîk û Yûsuf

Mehbûbê text û sarayî ʿaşiqê to der ʿelen
ʿUmrê nazik mulkê dîlber ta demê lehd û kefen

Qelb û sîney mi hedef û, derbê to top û tufeng
Ax û ûf û derb û cerhê dîlbera ala bireng

Bîyw’ mi het dîlber û şeng û şîrîna gerdenbeyaz
Bi ney û qanûn û ʿûd û çi rebab û ceng û saz

Zînet û xeml û mubarek eşrefa qewm û welat
ʿEşq û şewqê to xemelnay çahîr û dar û nebat

Dîlbera mesken Seba ya, textê to şad û şud î
Qasidê to warê tac û teyro dodo Hudhudî

Serhed û berrî yû zozan, şerq û ẍerbê Amedî
Mislê to şeng û şepali, baş û dîlber min nedî

Teql û sîma, bejn û balê to bi reyhan û susî
Neqş û reng û herf û nuqte şeklê teyra tawusî

ʿEndelîb û bilbil û dewrê to çîwî-çîwî yû
Bêumîd û, bendewarê to bîyû se sîwî yû

Şew şîya tarî yû zulmet şewqê to şemʿ û çira
Mi nezer da qesr û camî, nê ti derg û nê kirr a

Sethê erdî, dewrê dunya, sey to rindî nasenî
Qirik û gerdenê to di, çîw’ ki bora asenî

Nîşno ez bîyw’ to zîyaret, nê bi sulh û nê bi ceng
Kewtî ma mon zulm û zor û ʿeskerê rom û fireng

Dewrê to, bostan û fîkî, ʿerd û mulkê heremî
Meʿdenê kîbrîtê ehmer, gul û baxçey îremî

Qîmet û ʿeşqê to yari, nê çi gulşah keremî
Textê Yûnanî w Yemenî, nê çi baxçey nîʿemî

Ẍerez û kîn û ʿînadê to bi ʿeqlê reşîdî
Paşmêrê to ha ʿecem di Xusrewî yû Cimşîdî

Her fîẍan û nalînê mi, kerdî ʿaciz cînn û îns
Key kû rehmi qelbê to kû, ma bibî dost û enîs

Ey Selaheddînê Kurdî b’ şuhret û kesb û xebat
Deʿwedar û pêşûwaê qewmê ekrad û welat

Se gul û se sosin û reyhan bî neqşê dîlberî
Hîcret û firqetê yar û, derb û cerhê cîgerî

Rewş û şuhretê zemanî, qaf bi qaf mulk û heyat
Nêkenû yew saʿetê suhbetê yar û dilxebat

Badeya safî şerabî engur û şîrî hetî
Her wekî kewser û zemzem, ma çi zonî lezzetî!

Wech û zulfê to bi neqş û, beşn û bala to perî
Yew nezer bi çeşm û xalî, ko heme derdon berî

Nê mi sebr û nê sebat û, cerg û derb û birînî
ʿEşqê to ver ʿeql û hêş û, mi heme kerdî vînî

Qameta şitl û şelalî, qamişê gûl û çemî
Şew û roc û gûm û vîsti, nazika derd û ẍemî

Behr û derya mewc û pêlî, ti suwarê qeyekî
Mendo ez bê dost û yar û, nê merad û felekî

ʿEşqê to kewtû cîhan û belde wû şehr û dewan
Şîyw’ bi textê ʿadilon û Xatem û Nûşîrewan

Îş û kar û şuẍlê dunya, vistî ma pêra dûrî
Çew çinî w’ ma byarû yew ca, nê bi raşt û nê zûrî

Dîlbera meʿşuq delalî, ma ko key bîw’ to resî
Bêkes o ma ver berê to, rehmi ki ma bêkesî

Nazîka şeng û şepali, qehrê to daw’ qirikû
Hekîmû Luqman û, bîrû derdê ma w’ to darû kû

Îş û karê ma heme pîrû bi Rebbê ʿalemîn
Ti şefaʿet bikî ma rî ya Muhemmed ya Emîn

-Temmet-

*Transkripsîyon: Bîlal Zîlan
**Çavkanî: Kovara Şewçila, h: 6, rr: 20-25, 2018